စိတ်ဖိစီးမှုကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန် နည်းပြတစ်ဦး၏ အကြံပြုချက်

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်၊ စိတ်နဲ့ ဝိညာဉ်ဟာ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ဆက်စပ်နေပါတယ်။ ဒီသုံးခုထဲက တစ်ခုခု ဟန်ချက်ပျက်သွားရင်၊ ကျန်တဲ့နှစ်ခုအပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှုရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့၊ မတူညီတဲ့အကြောင်းရင်းတွေကနေ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ သင့်ကို စိတ်ဖိစီးစေတဲ့ အကြောင်းရင်းကို သိရင် ဖြေရှင်းရတာ ပိုလွယ်ကူနိုင်ပေမဲ့၊ နည်းပြတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်တော်ကတော့ လူတစ်ယောက်ရဲ့ ဘဝကဏ္ဍအားလုံးကို ခြုံငုံကြည့်ရှုလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါအတွက် "TotalBalance" လို့ခေါ်တဲ့ “ဘဝတစ်ရပ်လုံး ဟန်ချက်ညီစေခြင်း” နည်းလမ်းကို ကျွန်တော်အသုံးပြုပါတယ်။ ဒီနည်းလမ်းမှာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်နဲ့ အနာဂတ်ကို ကြည့်ရှုသုံးသပ်ခြင်းတွေ ပါဝင်ပြီး၊ ဒီနည်းလမ်းရဲ့ အဓိကသော့ချက်ကတော့ မိမိကိုယ်ကို သတိပြုမိခြင်း (Awareness) ပါပဲ။

သင့်ရဲ့ဘဝကို ဘယ်အရာတွေက ပုံသွင်းခဲ့သလဲ။ သင်ဟာ ဘယ်လိုမိသားစုမျိုးကနေ ကြီးပြင်းလာခဲ့တာလဲ။ သင့်မိသားစုထဲမှာ သင့်ရဲ့နေရာက ဘယ်လိုရှိခဲ့သလဲ။ သင်ဟာ မူလတန်းကျောင်းမှာ အနိုင်ကျင့်ခံခဲ့ရဖူးသလား။ ဒါမှမဟုတ် အလွန်တည်ငြိမ်အေးချမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကနေ လာခဲ့တာလား။

ဘယ်အရာတွေက သင့်ရဲ့စွမ်းအင်တွေကို ဖြစ်စေပြီး၊ ဘယ်အရာတွေက သင့်ကို အားအင်ကုန်ခမ်းစေသလဲ။ သင့်ရဲ့ ပါရမီတွေက ဘာတွေလဲ။ သင့်ရဲ့ပင်ကိုစရိုက်က ဘယ်လိုပုံစံရှိသလဲ။ ဘယ်လိုအခြေအနေတွေက သင့်ကို စိတ်အားထက်သန်စေသလဲ။ သင်ဟာ ကိုယ်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ နေရာမှန်မှာ ရှိနေရဲ့လား။

သင့်ဘဝရဲ့ အနာဂတ်အတွက် အဓိက အာရုံစိုက်သင့်တဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အချက် ၅ ချက်ရှိပါတယ်-

• ယုံကြည်ခြင်း (Believing): သင့်ကိုယ်သင်နဲ့ ဘုရားသခင်အပေါ်မှာ ဘယ်လိုယုံကြည်မှုမျိုး တည်ဆောက်မလဲ။

• ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်း (Growing): ဘယ်ကဏ္ဍတွေမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို တိုးတက်အောင် လုပ်မလဲ။

• ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်ခြင်း (Enjoying): ဘဝရဲ့ ပျော်ရွှင်မှုတွေကို ဘယ်လိုရှာဖွေမလဲ။

• မေတ္တာထားခြင်း (Loving): ကိုယ့်ကိုယ်ကိုနဲ့ သူတစ်ပါးကို ဘယ်လိုချစ်ခင်မလဲ။

• ကျန်းမာစွာနေထိုင်ခြင်း (Healthy living): ကျန်းမာတဲ့ဘဝပုံစံကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်မလဲ။

ဒီအချက် ၅ ချက်ကို အသုံးပြုပြီး၊ ကျန်းမာရေးနဲ့မညီညွတ်တဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကို ဖယ်ရှားနိုင်မယ့် ရွေးချယ်မှုကောင်းတွေ ပြုလုပ်နိုင်သလို၊ သင့်ဘဝအတွက် အကောင်းဆုံးပန်းတိုင်တွေ ချမှတ်နိုင်အောင်လည်း ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

စိတ်ဖိစီးမှုကို ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကတော့ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ဘဝထဲမှာ ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ရှိနေတတ်ပါတယ်။

• အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်: "ငါ နေရာမှန်မှာ ရှိနေရဲ့လား၊ ငါ့ကို အသိအမှတ်ပြုကြရဲ့လား၊ ငါလုပ်နေတာ မှန်ကောမှန်ရဲ့လား" စတဲ့ မသေချာမရေရာမှုတွေက စိတ်ဖိစီးမှုရဲ့ အစပျိုးမှုတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

• မိမိကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုအားနည်းခြင်း: သူများတွေက ကိုယ့်ထက် ပိုကောင်းတယ်၊ ပိုတော်တယ်လို့ ခံစားရပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို အားမလိုအားမရ ဖြစ်နေတာမျိုးပါ။

• ပြီးပြည့်စုံမှုကို လွန်ကဲစွာတောင့်တခြင်း (Perfectionism): အရာရာကို အမှားအယွင်းမရှိ ပြီးပြည့်စုံအောင် လုပ်ချင်စိတ်ကြောင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို အမြဲတမ်း ဖိအားပေးနေတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

• သူတစ်ပါးကို အလွန်အမင်း အလေးထားခြင်း (People-Pleasing): လူတိုင်းကို အမြဲတမ်း စိတ်ချမ်းသာအောင် ကြိုးစားရင်းနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့လိုအပ်ချက်တွေကို လျစ်လျူရှုမိတာမျိုးပါ။

• မှားယွင်းသော အတွေးအခေါ်များ: ငယ်စဉ်ကတည်းက ကိုယ့်ကိုယ်ကို တန်ဖိုးမရှိဘူးလို့ မှားယွင်းစွာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အတွေးပုံစံတွေ ရှိနေတာမျိုးပါ။

• ဘဝရဲ့ ကြီးမားတဲ့ အပြောင်းအလဲများ: ကိုရိုနာကပ်ရောဂါလို အဖြစ်အပျက်တွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေ၊ မသေချာမရေရာမှုတွေနဲ့ ရုတ်တရက် ပြောင်းလဲသွားတဲ့ နေ့စဉ်ဘဝပုံစံတွေကလည်း ကြီးမားတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

စိတ်ဖိစီးမှုကို သတိပြုမိတဲ့အခါ လက်တွေ့ကျကျ တစ်ခုခုလုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အသုံးဝင်တဲ့ အကြံပြုချက်တချို့ကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ် -

1. စာရင်းပြုစုပါ: ဘယ်အရာတွေက သင့်ကို စိတ်ဖိစီးစေပြီး၊ ဘယ်အရာတွေက သင့်ကို စွမ်းအင်ဖြစ်စေသလဲဆိုတာကို ရေးမှတ်ထားပါ။

2. ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဆန်းစစ်ပါ: သင့်ရဲ့ အားသာချက်တွေက ဘာတွေလဲ။ အဲဒီအားသာချက်တွေကို ကောင်းစွာအသုံးချနေရဲ့လား၊ ဒါမှမဟုတ် အဲဒီအရာတွေကပဲ သင့်ကို ဖိအားဖြစ်စေနေသလားဆိုတာကို ဆန်းစစ်ပါ။

3. ရင်ဖွင့်ပါ: သင်ယုံကြည်ရတဲ့သူတစ်ယောက်ကို သင့်ရဲ့ခံစားချက်တွေနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို ဖွင့်ဟတိုင်ပင်ပါ။

4. ချရေးပါ: သင့်ကို စိုးရိမ်ပူပန်စေတဲ့ အတွေးတွေ၊ အဖြစ်အပျက်တွေနဲ့ ခံစားချက်တွေကို ဒိုင်ယာရီထဲမှာ ချရေးလိုက်ပါ။

5. ဖြေရှင်းနည်းရှာပါ: စိတ်ဖိစီးမှုနည်းသွားအောင် သင်ကိုယ်တိုင် ဘာလုပ်နိုင်မလဲဆိုတာကို စဉ်းစားပါ။ ဥပမာ- သင့်ရဲ့တစ်နေ့တာကို ပြန်လည်စီစဉ်တာ၊ အလုပ်တွေကို ပုံစံအသစ်နဲ့ ခွဲဝေလုပ်ဆောင်တာမျိုးပေါ့။

6. ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဂရုစိုက်ပါ: ကောင်းမွန်စွာစားသောက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းနဲ့ လုံလောက်စွာ အနားယူခြင်းတို့ဖြင့် သင့်ကိုယ်သင် ဂရုစိုက်ပါ။

7. အချိန်မီ အကူအညီတောင်းပါ: လိုအပ်လာရင် ပညာရှင်တစ်ယောက်ရဲ့ အကူအညီကို ရယူဖို့ မတွန့်ဆုတ်ပါနဲ့။

သင့်ရဲ့စိတ်ဖိစီးမှုကို သတိပြုမိခြင်းက အရေးကြီးဆုံးပါပဲ။ စိတ်ဖိစီးမှုလက္ခဏာတွေကို လျစ်လျူရှုထားခြင်းက အခြေအနေကို ပိုဆိုးသွားစေနိုင်ပါတယ်။

ကျွန်မမှာ ဒိုင်ယာရီစာအုပ်တစ်အုပ်ရှိပြီး ကျွန်မကို စိုးရိမ်ပူပန်စေတဲ့အရာတွေကို ပုံမှန်ချရေးလေ့ရှိပါတယ်။ ပြီးရင် အဲဒါတွေကို "ငါလုပ်နိုင်တဲ့အရာ" နဲ့ "ငါမတတ်နိုင်တဲ့အရာ" ဆိုပြီး ခွဲခြားလိုက်ပါတယ်။ ဥပမာ၊ မကြာသေးခင်က အဖေဆုံးသွားတဲ့အတွက် ကလေးတွေနဲ့ အမေ့ကို စောင့်ရှောက်ရတဲ့ကိစ္စမျိုးပေါ့။ အခြေအနေတွေကို ကျွန်မပြောင်းလဲလို့မရပေမယ့်၊ အဲဒီအရာတွေက ကျွန်မကို စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်စေပါတယ်။ ဘုရားသခင်က ဘယ်တော့မှ လက်မလွှတ်ဘူးဆိုတာကို သိမှတ်ရင်း၊ တချို့အရာတွေကို လွှတ်ချတတ်အောင် ကျွန်မ သင်ယူနေဆဲပါ။

ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ကိုးစားခြင်းက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုပဲ အာရုံစိုက်နေတာကနေ ဘုရားသခင်အပေါ် အာရုံပြန်စိုက်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ သင့်ကို စိတ်ဖိစီးစေတဲ့အရာတွေကို နေ့စဉ် ဘုရားသခင်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးခြင်းဟာ အဲဒီဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးတွေကို ကိုယ်တော်ဆီ အပ်နှံလိုက်တာနဲ့ အတူတူပါပဲ။ ကျွန်မမတတ်နိုင်တဲ့အရာတွေအတွက် ပူပန်မနေတော့ဘဲ၊ ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်ကိုးစားပြီး ကိုယ်တော်ရဲ့လက်ထဲကို အပ်နှံတတ်ဖို့ ကျွန်မ ကြိုးစားလေ့ကျင့်နေပါတယ်။