စိတ်ဖိစီးမှုကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန် နည်းပြတစ်ဦး၏ အကြံပြုချက်

ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ ၊ စိတ်၊ ဝိညာဉ် သုံးပါးလုံးသည် ညီညွတ်မျှတမှုရှိရန် အရေးကြီးပါသည်။ ထိုသုံးခုအနက် တစ်ခုခုသည် ညီညွတ်မှုပျက်သွားလျှင် ကျန်သည်နှစ်ခုကိုပါ သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ပါသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် မတူညီသောအကြောင်းရင်းဖြင့် စိတ်ဖိစီးမှုများဖြစ်ပွါးနိုင်ပါသည် ။ အကယ်၍ သင့်ကိုစိတ်ဖီးစီးမူဖြစ်စေသည့် အကြောင်းရင်း အရင်းမြစ်အား သိလျှင် သင်ဖြေရှင်းကောင်းဖြေရှင်းနိုင်သော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် နည်းပြတစ်ယောက်တစ်ဦး အနေဖြင့် လူတစ်ဦး၏ အပိုင်းသုံးခုလုံးကို ကြည့်ရှုလေ့ရှိပါသည့်။ ထို့အတွက် “TotalBalance” ဟုခေါ်သော “အရာရာညီမျှစေခြင်း “နည်းလမ်းကိုကျွန်တော်အသုံးပြုပါသည်။ ထိုနည်းလမ်းမှာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်နှင့် အနာဂတ်အား ကြည့်ရှုသုံးသပ်ခြင်းများ ပါဝင်ကာ သတိပြုမိခြင်း (Awareness) က ထိုနည်းလမ်း၏ အဓိကသော့ချက်ဖြစ်ပါသည်။

လူတစ်ယောက်က ဘယ်လိုပုံသွင်းခံခဲ့ရပါသလဲ။ သင်ဟာ ဘယ်လိုမိသားစုမျိုးက လာခဲ့ပါသလဲ။ သင့်မိသားစုထဲမှာ သင့်ဟာ ဘယ်လိုနေရာမျိုးမှာ ရှိခဲ့ပါသလဲ။ သင်ဟာ မူလတန်းကျောင်းမှာ အနိုင်ကျင့်ခံခဲ့ရဖူးခြင်းရှိပါသလား။ သို့မဟုတ် သင်ဟာ အလွန်တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော အခြေအနေကနေ လာခဲ့တာလား။

မည်သည်လုပ်ရှားမှု အခန်းကဏ္ဍ တွေက သင့်ကိုစွမ်းအင် ကုန်ဆုံးခမ်းစေပြီး မည်သည်လုပ်ရှားမှု အခန်းကဏ္ဍ တွေက သင့်ကိုစွမ်းအင်မြင်တင်ပေးသလဲဆိုတာကို စွမ်းအင်ဆန်းစစ်ခြင်း (energy analysis) အားဖြင့် သင်ဆန်းစစ်ကြည့်နိုင်ပါသည်။ သင့်ရဲ့ ပါရမီတွေက ဘာတွေလဲ။ သင့်ရဲ့ပင်ကိုစရိုက်က ဘယ်လိုဖွဲ့စည်းထားသလဲ။ ဘယ်လိုအခြေအနေတွေက သင့်ကို စိတ်အားထက်သန်စေသလဲ။ သင်ဟာ သင်ရှိရမည့် သင့်ရဲ့နေရာမှန်မှာ ရှိနေရဲ့လား။

သင် အဓီက အာရုံစိုက်ဖို့ အရေးကြီးသော အချက် ၅ ခုရှိပါတယ်

• ယုံကြည်ခြင်း (Believing)

• ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ခြင်း (Growing)

• ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်ခြင်း (Enjoying)

• မေတ္တာထားခြင်း (Loving)

• ကျန်းမာစွာနေထိုင်ခြင်း (Healthy living)

ထိုအချက် ၅ ချက်အားအသုံးပြုကာ မကျန်းမာခြင်းအားဖြစ်စေသော စိတ်ဖိစီးမှုများအား ပျောက်ကွယ်သွားအောင် ရွေးချယ်မှုကောင်းများအား ပြုလုပ်နိုင်ကာ သင့်အား အကောင်းဆုံးသော ပန်းတိုင် ချမှတ်နိုင်အောင်ကူညီသွားနိုင်ပါသည်။

ဘာတွေက စိတ်ဖိစီးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသလဲ။ စိတ်ဖိစီးမှုသည် အမျိုးမျိုးသောအကြောင်းအရာတွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ သင့်ရဲ့အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်က သင့်ကို စိတ်ဖိစီးမှုရှိစေတာမျိုးဖြစ်သည်။ ငါဟာ နေရာမှန်မှာ ရှိနေရဲ့လား၊ ငါ့ကို အသိအမှတ်ပြုကြရဲ့လား၊ ဒါမှမဟုတ် ငါ လုပ်နေတာ မှန်ကောမှန်ရဲ့လား စတဲ့ မသေချာမရောဖြစ်ခြင်းဟာ စိတ်ဖိစီးမှု၏ အစပျိုးမှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အကယ်၍ သင်ဟာ တခြားသူတွေက ကိုယ့်ထက် ပိုကောင်းတယ်၊ ပိုစကားပြောကောင်းတယ်၊ ပိုတော်တယ် စသဖြင့် သင့်ကိုယ်သင် ယုံကြည်မှုမရှိသူဖြစ်နိုင်ပါသည်။ သို့မဟုတ် သင်ဟာ အရာရာကို ပြီးပြည့်စုံအောင် လုပ်ချင်စိတ်များသူ (Perfectionist) ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သင်ဟာ အရာအားလုံးကို အမှားအယွင်းမရှိ လုပ်သည့်သူမျိုး သို့သော်လည်း ထိုအရာဟာ အမြဲတမ်းတော့ အဆင်မပြေနိုင်ပါ။တစ်ချို့သောအခြေနေများသည် သင်မထိန်းချုပ်နိုင်မှုအလွန်တွင်ရှိသဖြင် ထိုကဲ့သို့ အမြဲ့တမ်း (Perfectionist) ဖြစ်ခြင်းဟာလည်း စိုးရိမ်စရာကောင်းပါသည်။ ဒါမှမဟုတ် သင်ဟာ လူတိုင်းကို အမြဲတမ်း စိတ်ချမ်းသာအောင် ပျော်ရွင်နေအောင် ထားဖို့ရန် အစဉ်မြဲကြိုးစားရင်းနှင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို လျစ်လျူရှုမိလာသည့်သူမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သင့်ရဲ့ ဖြစ်ခြင်းဟာ တခြားသူတွေက သင့်အပေါ် ဘယ်လိုထင်နေသလဲ၊ ဘယ်လိုပြောသလဲ၊ ဘယ်လိုမြင်နေသလဲ ဆိုသည်အပေါ်တွင် မူတည်ပြီး မိမိကိုယ်ကို ဆုံးဖြတ်သည့်သူမျိုးဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ငယ်ရွယ်စဉ်ကတည်းက သင့်ကိုယ်သင်နဲ့ပတ်သက်ပြီး မှားယွင်းတဲ့ အတွေးပုံစံ စနစ်တစ်ခုလုံးကို တည်ဆောက်မိခဲ့သူလည်းဖြစ်နိုင်ပါသည်။  ကိုရိုနာ (Corona) ကပ်ရောဂါအဖြစ်အပျက်ကိုလည်း ပြန်လည်သတိထားကြည်စေချင်ပါသည်။ ထိုရောဂါကြောင့် ကန့်သတ်ချက်တွေ၊ မသေချာမရေရာမှုတွေနဲ့ ကြီးမားတဲ့ပြောင်းလဲမှုတွေအားလုံးဟာ လူတွေအပေါ် သက်ရောက်မှုကြီးမားခဲ့ပါသည်။ နေ့စဉ်ပုံမှန်ဘဝဟာ ရုတ်တရက်ဆိုသလို လုံးဝပြောင်းလဲသွားခဲ့ကာ ပုံမှန်ဘဝရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ လုံခြုံမှုက ရုတ်တရက် ပျောက်ဆုံးသွားစေခဲ့ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့သော အရာများ ပြောင်းလဲမှု များသည် မြောက်များစွာသော စိတ်ဖိစီးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးဟာ အခါအားလျော်စွာ စိတ် ဖိစီးမှုနှင့် ကြုံတွေ့ရတတ်ပါသည်။ သင်၏ အားအင်ကုန်ခမ်းခြင်း ဖြစ်မည်ကို ချက်ချင်းစိုးရိမ်စရာမလိုသော်လည်း သင့်စိတ်ဖိစီးမှုကို သတိပြုပြီး တစ်ခုခုသောအရာကိုလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ပါတယ်။  ဤနေရာတွင် အကြံပြုချက်တချို့အား ဖော်ပြပေးလိုက်ပါသည် -

1. ဘယ်အရာတွေက သင့်အား စိတ်တင်းကျပ်မှုဖြစ်စေပြီး  ဘယ်အရာတွေကာ သင့်အားစွမ်းအင်ဖြစ်စေသလဲဆိုတာကို စာရင်းပြုစုပါ။

2. သင့်၏ အပြုသဘောဆောင်သည့် ကောင်းမွန်သော အရည်အချင်းတွေက ဘာတွေလဲ၊ ထိုအရာများကို ကောင်းမွန်စွာ အသုံးချနေသလား၊ သို့မဟုတ် ထိုအရာတွေကပဲ သင့်ကို စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်ပေါ်စေသလားဆိုတာကိုဆန်းစစ်ပါ။

3.  သင်ယုံကြည်ရတဲ့သူထံတွင် ထိုအကြောင်းရာများကို ဖွင့်ဟပြောပြပါ။

4.  သင်စိုးရိမ်ပူပန်နေတဲ့အရာတွေဖြစ်တဲ့ အတွေးများ၊ အဖြစ်အပျက်များနှင့် ခံစားချက်များအား ချရေးပါ။

5.  စိတ်ဖိစီးမှုနည်းသွားအောင် သင်ကိုယ်တိုင် ဘာလုပ်နိုင်မည်ဆိုတာကို စဉ်းစားပါ။ ဥပမာ - သင့်ရဲ့တစ်နေ့တာအား ပြန်လည် နေရာတကျစီစဉ်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် အလုပ်များအား မတူညီတဲ့ပုံစံနှင့် ခွဲခြားလုပ်ဆောင်ခြင်း။

6.  ကောင်းမွန်စွာစားသောက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်း နှင့် အားကစားလုပ်ဆောင်ခြင်းနှင့် လုံလောက်စွာ အနားယူခြင်းတို့ဖြင့် သင့်ကိုယ်သင် ဆက်လက်ဂရုစိုက်ပါ။

7.  အချိန်မီ အကူအညီတောင်းပါ။

သင့်၏စိတ်ဖိစီးမှုကို သတိပြုမိခြင်းသည် အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှု လက္ခဏာများအား လျစ်လျူရှုခြင်းသည် စိတ်ဖိစီးမှုအား ပိုမိုးဆိုးရွားစေတတ်ပါတယ်။

ကျွန်မမှာ ဒိုင်ယာရီစာအုပ်တစ်အုပ်ရှိပြီး ကျွန်မကို စိုးရိမ်ပူပန်စေတဲ့အရာ ဒါမှမဟုတ် စိတ်ဖိစီးစေတဲ့အရာတွေကို ပုံမှန်ချရေးလေ့ရှိပါတယ်။ ပြီးရင် အဲဒါတွေကို ကျွန်မ လုပ်နိုင်တဲ့အရာနဲ့ လုပ်လို့မရတဲ့အရာဆိုပြီး ခွဲခြားလိုက်ပါတယ်။ ဥပမာ မကြာခင်က အဖေဆုံးသွားတဲ့အတွက် ကလေးတွေနဲ့ အမေ့ကို စောင့်ရှောက်ရတဲ့ကိစ္စမျိုးပေါ့။ အခြေအနေတွေကို ကျွန်မပြောင်းလဲလို့မရပေမယ့်၊ အဲဒီအရာတွေက ကျွန်မကို စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်စေပါတယ်။ ဘုရားသခင်က ဘယ်တော့မှ လက်မလွှတ်ဘူးဆိုတာကို သိမှတ် ရင်း တချို့သောအရာတွေကို လွှတ်ချတတ်အောင် ကျွန်မ သင်ယူနေဆဲပါ။

ဘုရားသခင်ကို ယုံကြည်စိတ်ချခြင်းက ကိုယ့်ကိုယ်ကို အာရုံစိုက်နေတာကနေ ဘုရားအပေါ် အာရုံစိုက်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ သင်ဟာ သင့်ကိုယ်သင် ဘုရားထံအပ်နှံပြီး သင့်ကိုစိတ်ဖိစီးစေတဲ့အရာတွေကို နေ့စဉ့်နေ့တိုင်း ဘုရားနဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးခြင်းဟာ သင်က အဲဒီအရာတွေကို ဘုရားထံ အပ်နှံလိုက်ခြင်းနဲ့ အတူတူပါပဲ။ ဘုရားကိုသာ ယုံကြည်ထားပြီး ကျွန်မမတတ်နိုင်တဲ့အရာတွေပေါ် ပူဆွေးမနေတော့ပဲလက်လွှတ်ကာ ဘုရားလက်ထဲ ယုံကြည်စိတ်ချစွာအပ်နှံထားတတ်ခြင်းကို ကျွန်မကြိုးစားပြီး လက်တွေ့ကျင်သုံးနေပါတယ်။